Προ ολίγων ημερών βρισκόμουν και εγώ στον καλοκαιρινό χορό των λυκείων σε γνωστό νυχτερινό κέντρο της παραλίας. Στο τέλος έφυγα προβληματισμένος. Όλη η βραδιά ήταν ένα κάτοπτρο του σύγχρονου τρόπου ζωής που έχει λάβει την μορφή ενός
εύκολου ηδονισμού, ενός ηδονισμού μυωπικού εφήμερου που δεν αντιπροσωπεύει μιαν οποιαδήποτε κοσμοθεωρία, που είναι κενός αξιολογικά. Πηγή του... είναι η δυστυχία του σημερινού ανθρώπου ο οποίος απομακρυσμένος από τον εαυτό του, από τον γνήσιο πυρήνα της οντότητός του αναζητεί απεγνωσμένα στην επιφάνεια της ύπαρξής του ένα υποκατάστατο ευτυχίας, μια παραίσθηση χαράς και ζωτικότητας που στο βάθος είναι φανέρωμα ολιγοψυχίας και εσωτερικής αθλιότητας μιας ιδιοσυγκρασίας αρρωστημένης και εξαντλημένης που ζητεί
την ικανοποίηση της με μέσα τεχνητά για να δημιουργήσει μια πλαστή διέγερση, μιαν αυταπάτη ευεξίας (που πολύ λίγο διαφέρει απ τα ναρκωτικά) προσπαθώντας να καταπνίξει το τραγικό ψυχικό κενό που σπαράζει μέσα της.
Με λίγα λόγια δεν πέρασα καλά εκείνη την βραδιά. Είδα φιλικά μου πρόσωπα υποβασταζόμενα σε ημιαναίσθητη κατάσταση, είδα ενηλίκους να ξερνούν σαν νεογέννητα, είδα τον εξευτελισμό και τον υποβιβασμό και τους λεγόμενους ελεύθερους ανθρώπους να είναι δούλοι του ποτού. Αξίζει άραγε η επιλογή αυτή της περιστασιακής και παροδικής απόλαυσης; Το ερώτημα έχει τεθεί και παλαιότερα. Ο Πλάτων απέδειξε με ακράδαντα επιχειρήματα την υπεροχή και την ανωτερότητα της νηφάλιας, καθαρής και παραγωγικής σκέψης έναντι της
πρόσκαιρης ηδονής, στον διάλογο «Φίληβος»*. Αλλ’ ο σημερινός νέος δεν έλκεται απ’ τους πνευματικούς ανθρώπους, τουναντίον έλκεται περισσότερο απ’ τους πνευματοκάπηλους, γνωστότερος εξ αυτών ένας ‘’Δεγαμινιώτης’’ με το πρόστυχο-πιασάρικο όνομα ανταποκρινόμενο στην μόδα της νεότητας. Προτιμότερη είναι μια εύκολη εξυπνάδα, μια γενικόλογη φράση, μια παρορμητική -ενίοτε χυδαία- έκφραση την οποία οι νέοι ανάγουν ως ιδεώδες παρά η μελέτη ενός έργου που προϋποθέτει νοητική συγκέντρωση και διενέργεια.
(Τι δειλή και άνανδρη εκλογή…) Αυτό που υπολειπόμαστε ως νεολαία είναι ότι ενεργούμε για να ενεργούμε και δεχόμαστε παθητικά τις γύρω προσλαμβάνουσές μας δίχως να εξετάζουμε τις ζωής μας τα καθημερινά φαινόμενα.
Είναι ένα κενό το οποίο μοιραίως ο καθένας νιώθει και ντρέπεται βαθιά μέσα του. Είναι αυτό που εννοεί ο Σωκράτης όταν λέγει ¨βίος ανεξέταστος ού βιωτός¨. Το ίδιο υπαινίσσεται και ο Ματθαίος στο Ευαγγέλιο όταν λέει ¨ουκ επ’ άρτω μόνο ζήσεται άνθρωπος¨(ο άνθρωπος δεν ζει μόνο με το ψωμί) ¨αλλ’ επί παντί
ρήματι εκπορευομένω δια στόματος Θεού¨(αλλά και με λόγια που έχουν θεϊκή προέλευση, που ξεπερνούν δηλαδή τα πλαίσια της απλής ανθρώπινης επιβίωσης), συνεπώς ζει με τροφή όχι μόνο βιολογική αλλά και με τροφή πνευματική!
Όταν ο Επίκουρος λέει ¨ως χαρίεν έστι άνθρωπος όταν άνθρωπος ή ( τι χαριτωμένο ζώο είναι ο άνθρωπος όταν είναι άνθρωπος) δεν τον λέει για τον άνθρωπο που τρώει, πίνει και κοιμάται (το σημερινό μοντέλο μάσες-ξάπλες-φούμες), αλλά για εκείνον που αφενός έχει συναίσθηση της αδελφοσύνης και της συμπόνιας, αφετέρου την επιθυμία για πρόοδο, την τάση προς τελείωση -σωματική και ψυχική-
που δίνει χρώμα και ουσία στη ζωή του ανθρώπου. Υπάρχει δηλαδή η ειδοποιός διαφορά του ανθρώπου μεταξύ των άλλων ζωντανών που δεν είναι άλλη απ’ την συνείδηση. Αυτή η συνείδηση που σαν από βαθιά μέσα μας υπόκωφα ουρλιάζει όταν ενεργούμε αντίθετα στο γνήσιο εγώ μας αλλά εμείς όλο και περισσότερο προσπαθούμε να την καταπνίξουμε να την πιέσουμε πιο βαθιά, να σωπάσει.
Όμως έρχεται καιρός που αυτή θα επιστρέψει με φρικτή μορφή ολόσωμη μπροστά μας να κατοπτρίζει τις ανεπίστρεπτες εκείνες μέρες που αφήσαμε ακαλλώπιστο τον εσωτερικό μας κόσμο όπως η φρίκη που εκφράζεται στα σβησμένα κεριά του Καβάφη (γυρνά κανείς το βλέμμα του πίσω και βλέπει μια σειρά από σβησμένα κεριά αντί να είναι αναμμένα, τα κεριά δηλαδή αντιπροσωπεύουν το παρελθόν που πέρασε χωρίς αξία).
Το ίδιο -τέλος-, λέει το Ευαγγέλιο με τις 10 παρθένες που περίμεναν τον Νυμφίο(συμβολίζει το πλήρωμα του χρόνου), τις 5 συνετές που είχαν μαζέψει αρκετό λάδι στα φανάρια τους ώστε να μπορέσουν να τον δουν και να γευτούν την μακαριότητά του, και τις 5 ασύνετες που έμειναν στο σκότος. ΄΄Αγρυπνείτε΄΄ λέει ο Χριστός. ¨Πάντα ανοιχτά πάντα άγρυπνα τα μάτια της ψυχής μου¨ λέει ο Σολωμός!
*και φυσικά ο Πλάτων δεν απευθύνεται στους λόγιους αλλ’ είναι της ζωής συνοδοιπόρος και πρωτοπόρος
