Τρέφονται με πετρέλαιο

Αλκανιβόραξ, Κυκλοκλάστικος, Μαρινοβακτήριο, Φουντιβακτήριο και Ψυχροσέρπενς.

Δεν πρόκειται για μυθικά πλάσματα, αλλά για μικροοργανισμούς, που επιτελούν ένα εξαιρετικής περιβαλλοντικής σημασίας έργο: τρέφονται με ... πετρέλαιο, το διασπούν και το αποτέλεσμα είναι καθαρό θαλασσινό νερό.

Ειδικοί ερευνητές ανακάλυψαν αυτούς τους μικροοργανισμούς τη δεκαετία του '80, στην Αλάσκα και ύστερα από έρευνες στη θάλασσα της Ιαπωνίας και στη Βόρεια Θάλασσα κατάφεραν να τους απομονώσουν και να τους εντάξουν σε διαδικασίες απορρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος, σε περιπτώσεις τέτοιων περιστατικών.

Τους μικροοργανισμούς που τρέφονται με πετρέλαιο μελετά και χρησιμοποιεί εδώ και χρόνια το Τμήμα Μηχανικών Περιβάλλοντος του Πολυτεχνείου Κρήτης, ενώ τη σχετική τεχνογνωσία έχουν υιοθετήσει, στο πλαίσιο της προστασίας των υδατοκαλλιεργειών, οι περιοχές της Καβάλας, της Θεσσαλονίκης και του Γυθείου.

«Οι θαλάσσιοι μικροοργανισμοί, που τρέφονται με πετρέλαιο, αποτελούν μέρος της διαδικασίας που επιτελείται από τη φύση, ώστε από μόνη της να αντιμετωπίσει τις περιπτώσεις ρύπανσης του θαλάσσιου περιβάλλοντος», εξηγεί στο ΑΠΕ - ΜΠΕ ο καθηγητής του Πολυτεχνείου Κρήτης, Νικόλας Καλογεράκης.

Όπως επισημαίνει ο ίδιος, οι ερευνητές στην Κρήτη κατάφεραν να εντοπίσουν τέτοιους μικροοργανισμούς και στη Μεσόγειο, τους απομόνωσαν και ξεκίνησαν να τους «εκτρέφουν», χορηγώντας τους αργό πετρέλαιο, άζωτο και φώσφορο. Έτσι, παρήγαγαν μεγάλους πληθυσμούς, που χρησιμοποιούνται για την αντιμετώπιση έκτακτων περιστατικών θαλάσσιας ρύπανσης.

«Η απορρύπανση γίνεται μέσα σε λίγες μόλις εβδομάδες, διαφορετικά θα χρειαζόταν μήνες για να ολοκληρωθεί η διαδικασία φυσικά. Αυτό συμβαίνει, επειδή οι μικροοργανισμοί που τρέφονται με πετρέλαιο, χρειάζονται, επίσης, άζωτο και φώσφορο για να αναπτυχθούν, που δεν υπάρχουν σε μεγάλες ποσότητες στο θαλασσινό νερό, αλλά τα προσθέτουμε εμείς στο εργαστήριο», σημειώνει ο κ. Καλογεράκης και προσθέτει: «Αρκεί να ρίξει κανείς λίγο νεράκι στους μικροοργανισμούς που έχουμε αποξηράνει. Είναι σαν να φτιάχνουμε ψωμί προσθέτοντας νερό στη σκόνη της μαγιάς!».

Η ολοκληρωμένη διαχείριση πετρελαιοκηλίδων περιλαμβάνει τρία μέρη. Στο πρώτο, η μεγαλύτερη ποσότητα ρύπανσης εγκλωβίζεται στα πλωτά φράγματα, τα οποία εγκαθίστανται κοντά σε περιοχές υδατοκαλλιεργειών. Στη συνέχεια, ειδικές συσκευές (skimmers) αντλούν το πετρέλαιο που επιπλέει στη θάλασσα, προκειμένου να μαζέψουν τη μεγαλύτερη ποσότητα της ρύπανσης. Αμέσως μετά, οι μικροοργανισμοί διασκορπίζονται στη θάλασσα μέσω ενός συστήματος αντλιών, ενώ μπορούν να χρησιμοποιηθούν και στην ακτή, αν έχει φτάσει μέχρι εκεί η πετρελαιοκηλίδα. Το τρίτο μέρος της διαδικασίας, προβλέπει την εγκατάσταση ειδικών τηλεμετρικών σταθμών με αισθητήρες που σημαίνουν συναγερμό σε έναν κεντρικό υπολογιστή, μόλις ανιχνεύσουν την ύπαρξη πετρελαίου στη θάλασσα. Με αυτό τον τρόπο, είναι εφικτή η γρήγορη αντιμετώπιση περιστατικών ρύπανσης, προτού επεκταθεί η μόλυνση.

Η σχετική τεχνογνωσία εφαρμόζεται εδώ και χρόνια στις ΗΠΑ και τη Βόρεια Ευρώπη, αποτελεί όμως καινοτομία για την Ελλάδα, όπου θα ξεκινήσει να εφαρμόζεται ολοκληρωμένα, από το Σεπτέμβριο, στην Καβάλα.

Εκεί, ο κ. Καλογεράκης θα παρουσιάσει, αύριο, το συνολικό πρόγραμμα για την προστασία των υδατοκαλλιεργειών και των αλιευτικών πόρων του νομού από έκτακτα περιστατικά θαλάσσιας ρύπανσης, σε ειδική ημερίδα, στην αίθουσα του νομαρχιακού Συμβουλίου.