Ο ΜΗΔΕΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Οι κίνδυνοι κοινωνικών αναταραχών, η πιστωτική παγίδα, οι μέθοδοι αποφυγής της, ο «δύσδρομος» που βαδίζει η Ελλάδα, οι δυνατότητες αντιμετώπισης της υπερχρέωσης, ο περιορισμός και η εξόφληση του δημοσίου μας χρέους
“Αν και το κράτος μας έχει εισπράξει ενδιάμεσα (μετά την «εισβολή» του ΔΝΤ) περί τα 30 δις $ από ιδιωτικοποιήσεις,...... έχουμε σήμερα το υψηλότερο δημόσιο χρέος από την ίδρυση της Δημοκρατίας…...Είμαστε εναντίον του «αχαλίνωτου» καπιταλισμού. Ποιος κερδίζει από τη σημερινή ανάπτυξη της χώρας μας; Οι εισοδηματικές ανισορροπίες στην Τουρκία είναι πλέον τεράστιες. Ταυτόχρονα, παρά την ανάπτυξη του ΑΕΠ μας, η απασχόληση παραμένει υποτονική. Αυτό το φαινόμενο μου ήταν καινούργιο μέχρι σήμερα: η οικονομία αναπτύσσεται, παράλληλα με την αύξηση της ανεργίας” (K.Kilicdaroglu, πρόεδρος του κόμματος της αντιπολίτευσης CHP).
Τα παραπάνω, χαρακτηριστικά για τις «μεγάλες επιτυχίες» των μεθόδων του ΔΝΤ (απελευθέρωση των αγορών, αποκρατικοποιήσεις, άνοιγμα των κλειστών επαγγελμάτων κλπ), εκφράστηκαν σε συνέντευξη του τούρκου πολιτικού στο Spiegel, κατά την οποία, μεταξύ άλλων, υπήρξε προσπάθεια διαφοροποίησης των «εθνικιστικών» συναισθημάτων των δύο χωρών: “Εμείς στην Τουρκία έχουμε μία διαφορετική έννοια του εθνικισμού, σε σχέση με τη δική σας στη Γερμανία. Ο εθνικισμός μας δεν βασίζεται σε φυλετικά κριτήρια, όπως ο γερμανικός, αλλά σε μία συλλογική, θετική στάση απέναντι στο κράτος μας”, ισχυρίσθηκε ο πρόεδρος του CHP (προφανώς δεν μπορούσε να τοποθετηθεί διαφορετικά, λόγω της έντονα «πολύ-πολιτισμικής», πολυφυλετικής δομής της γείτονας χώρας).
Ίσως εδώ οφείλουμε να επιστήσουμε την προσοχή στο ότι, η Παγκόσμια τράπεζα και το ΔΝΤ, το «εκτελεστικό» της όργανο» κυριολεκτικά και μεταφορικά, ο διεθνής σύνδικος πτώχευσης, δεν κερδίζουν μόνο από τους τόκους των δανείων που εγκρίνουν αλλά, κυρίως, από τις αμοιβές των υπηρεσιών που παρέχουν, οι οποίες είναι αρκετές δεκάδες εκατομμύρια $ - ενώ το καρτέλ, οι έμμεσοι εντολείς του ΔΝΤ δηλαδή, από τη «λεηλασία» των «τοπικών» επιχειρήσεων (ιδίως των εξαιρετικά κερδοφόρων κοινωφελών, όπως η ΔΕΗ, η ΕΥΔΑΠ, η ΕΥΑΘ κλπ).
Ανεξάρτητα από όλα αυτά, εμείς τουλάχιστον δεν φαίνεται να αποφεύγουμε τη «δύση του ήλιου», η οποία θα μας «βυθίσει» μεταφορικά σε μία διαρκή «Νύχτα των Κρυστάλλων» (πρόκειται για τη νύχτα της 9ης Νοεμβρίου του 1938,.....
κατά την οποία έλαβε χώρα το πρώτο μαζικό «πογκρόμ» εναντίον των Εβραίων στη Γερμανία – ονομάστηκε έτσι, επειδή οι ναζί έσπασαν όλες τις βιτρίνες των καταστημάτων των μισητών «εχθρών» τους). Θεωρούμε με σχετική βεβαιότητα λοιπόν ότι, η Ελλάδα θα βιώσει σύντομα ανάλογες «κρυστάλλινες νύχτες» - κοινωνικές αναταραχές δηλαδή διευρυμένης έκτασης (όσο περισσότερο αργούν, τόσο εκρηκτικότερες θα είναι, σύμφωνα με την «αρχή της συσσώρευσης»), με καταστροφικές συνέπειες, εάν δεν υπάρξουν πραγματικά μέτρα αντιμετώπισης της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης.
κατά την οποία έλαβε χώρα το πρώτο μαζικό «πογκρόμ» εναντίον των Εβραίων στη Γερμανία – ονομάστηκε έτσι, επειδή οι ναζί έσπασαν όλες τις βιτρίνες των καταστημάτων των μισητών «εχθρών» τους). Θεωρούμε με σχετική βεβαιότητα λοιπόν ότι, η Ελλάδα θα βιώσει σύντομα ανάλογες «κρυστάλλινες νύχτες» - κοινωνικές αναταραχές δηλαδή διευρυμένης έκτασης (όσο περισσότερο αργούν, τόσο εκρηκτικότερες θα είναι, σύμφωνα με την «αρχή της συσσώρευσης»), με καταστροφικές συνέπειες, εάν δεν υπάρξουν πραγματικά μέτρα αντιμετώπισης της πολιτικής, κοινωνικής, οικονομικής και πολιτισμικής κρίσης.
Πόσο μάλλον αφού οι «συνταγές» του ΔΝΤ εφαρμόζονται για πρώτη φορά σε μία χώρα, η οποία δεν μπορεί να υποτιμήσει το (κοινό) νόμισμα της, ενώ δεν της επιτρέπεται η εύλογη «αναδιάρθρωση» (haircut) των εξαιρετικά δύσκολα «διαχειρίσημων» δημοσίων χρεών της. Άλλωστε, αναφέροντας στο παρελθόν τις εμπειρίες άλλων χωρών (Βραζιλία, Αργεντινή), καθώς επίσης τι ακριβώς σημαίνει μία ενδεχόμενη κρατική χρεοκοπία ή μία, «άδικη προφανώς», «εκδίωξη» της Ελλάδας από τη ζώνη του Ευρώ (θα ήταν καλύτερα να μην είχαμε «εισέλθει», αλλά είναι σχεδόν καταστροφικό να εξέλθουμε») επιθυμούσαμε να αναδείξουμε το αληθινό πρόσωπο των «εισβολέων» – επίσης, το μέγεθος της επερχόμενης «απειλής», πριν ακόμη είναι πολύ αργά για την «αντιστροφή της τάσης».
Δυστυχώς, αν και όλοι γνωρίζουμε ότι οι λύσεις είναι σε άμεση εξάρτηση με το χρόνο (timing), η χώρα μας καθυστερεί τρομακτικά (ελπίζουμε όχι σκόπιμα) στην εφαρμογή ορθολογικών και αποτελεσματικών μεθόδων. Έτσι λοιπόν, δεν αντέδρασε έγκαιρα στη διαφαινόμενη παγίδα ρευστότητας της «δύσης», η οποία ήταν πια ολοφάνερη το καλοκαίρι του 2009, δεν πρόβλεψε την πιστωτική παγίδα, επίσης φανερή την ίδια εποχή, οδηγήθηκε έξω από κάθε λογική στις εκλογές του Οκτωβρίου, «υπεξαιρέθηκε» η ψήφος των Πολιτών της, μέσω ανεφάρμοστων εκ των προτέρων υποσχέσεων, «κατάφερε» να περιέλθει σε αδυναμία δανεισμού (άρθρα μας: Η κρίση των κρίσεων, Διασπορά ψευδών ελπίδων, Η ελπίδα του πληθωρισμού, Ο δρόμος προς το ΔΝΤ, από τον οποίο παραλείψαμε δυστυχώς την «σημαδιακά γεωπολιτική» επίσκεψη του πρωθυπουργού της επεκτατικής, γείτονας χώρας, καθώς επίσης τη βομβιστική ενέργεια στο γραφείο του ίδιου του υπουργού προστασίας του Πολίτη) και σήμερα «καλπάζει» προς την θανατηφόρα παγίδα του χρέους - εισερχόμενη σε μία κινούμενη άμμο, από την οποία είναι σχεδόν αδύνατο να ξεφύγει κανείς.
Αδυνατώντας να κατανοήσουμε πως είναι δυνατόν, εν όψει τόσο «ζοφερών προοπτικών», να ασχολείται «σύσσωμη» τόσο η Πολιτική, όσο και τα ΜΜΕ της χώρας μας, με τις δημοτικές εκλογές και γενικότερα με τη συνήθη «μικροπολιτική» (κομματικές ίντριγκες, «τακτικούς» ανασχηματισμούς κλπ), θα προσπαθήσουμε να αναλύσουμε το πρόβλημα του δημοσίου χρέους, καθώς επίσης τις εναλλακτικές δυνατότητες επίλυσης του.
Η ΠΑΓΙΔΑ ΤΟΥ ΧΡΕΟΥΣ
Τις τελευταίες δεκαετίες όλες σχεδόν οι ανεπτυγμένες χώρες είχαν (συνεχίζουν να έχουν) επικεντρώσει τη «φροντίδα» τους στα ελλείμματα του δημοσίου, με στόχο τη «συγκράτηση» τους σε επίπεδα κάτω του 3% του ΑΕΠ. Μέχρι πρόσφατα, η «τακτική» τους αυτή δεν μπορούσε να θεωρηθεί «εσφαλμένη» - κυρίως επειδή βασιζόταν στην προοπτική της «αειφόρου» (όχι εις βάρος της κοινωνίας και του «περιβάλλοντος»), μεγαλύτερης των ελλειμμάτων ανάπτυξης των Οικονομιών τους, ενώ δεν υπήρχε ο θανατηφόρος ανταγωνισμός της Κίνας.
Σήμερα όμως, γεγονός που αναμφίβολα ανέδειξε η παρούσα χρηματοπιστωτική κρίση, η οποία μεταξύ άλλων λειτούργησε θετικά στην άνοδο «τρίτων» χωρών (κυρίως της Κίνας, αλλά και των υπολοίπων κρατών της BRIC), καθώς επίσης στην μείωση (λόγω «εξαγωγής») των θέσεων εργασίας, σε συνδυασμό με τη «συμπίεση» των αμοιβών των εργαζομένων και τον περιορισμό του «κράτους-πρόνοιας», η «καθολική» ανάπτυξη της δύσης, πόσο μάλλον η «αειφόρος», με την ταυτόχρονη «παραγωγή» θέσεων εργασίας, φαίνεται να αποτελεί παρελθόν – με αποτέλεσμα να μην αρκεί πλέον η ως άνω «συγκράτηση» των δημοσίων ελλειμμάτων.
Τα ελλείμματα, «εκβάλλοντας» προσθετικά στο δημόσιο χρέος, το οποίο δεν είναι δυνατόν πια να περιορίζεται μέσω της μεθόδου της ιδιωτικοποίησης των κρατικών εταιρειών, αφού παραμένουν ελάχιστες πλέον στην ιδιοκτησία των δυτικών χωρών (κυρίως στις Η.Π.Α. και στη Μ. Βρετανία), δημιουργούν ένα τεράστιο πρόβλημα – ειδικά σε εκείνα τα κράτη, τα οποία θεωρούνται υπερχρεωμένα. Πόσο μάλλον όταν είναι πλέον εμφανές ότι, οι «αποκρατικοποιήσεις» των κοινωφελών εταιρειών ήταν λανθασμένες ενέργειες οι οποίες, αφενός μεν συνέβαλλαν τα μέγιστα στην άνοδο της οικονομικής εξουσίας (Ολιγοπώλια), αφετέρου δε στην οικονομική εξαθλίωση μεγάλων κοινωνικών ομάδων.
Είναι λοιπόν εμφανές πια σε όλους, ειδικά στις «αγορές», το ότι πάρα πολλά κράτη έχουν «εγκλωβιστεί» στην παγίδα του χρέους, από την οποία πολύ δύσκολα μπορούν να ξεφύγουν – σε κάθε περίπτωση, όχι με τη βοήθεια της ανάπτυξης, της συνεχούς αύξησης δηλαδή του ΑΕΠ τους. Επομένως, τόσο η διατήρηση, πόσο μάλλον η καλυτέρευση του βιοτικού επιπέδου των Πολιτών τους, δεν φαίνεται να αποτελεί μία ρεαλιστική προοπτική για τις περισσότερες από αυτές.
Εάν δε αυξηθούν τα βασικά επιτόκια εκ μέρους των κεντρικών τραπεζών (κάτι που ενδεχομένως θα συμβεί στο μέλλον, με στόχο τη συγκράτηση του πληθωρισμού από τις τεράστιες ποσότητες χρημάτων που έχουν διοχετευθεί στις αγορές για την αντιμετώπιση της κρίσης), η κατάσταση θα γίνει εκρηκτική. Ο Πίνακας Ι που ακολουθεί δείχνει την εξέλιξη του χρέους της Γερμανίας, έτσι ώστε να μην θεωρούμε ότι μόνο η χώρα μας έκανε λάθη.
ΠΙΝΑΚΑΣ Ι: Συνολικό χρέος σε δις €, ποσοστιαίο χρέος ανά κατηγορία, συνολικό χρέος ανά Γερμανό (κατά κεφαλήν), τόκοι σε δις €
Έτος | Συν. Χρέος | Ομοσπονδία | Κρατίδια | Κοινότητες | Κατά κεφαλήν* | Τόκοι |
1950 | 10,00 | 36% | 63% | 1% | 190 € | Ο,01 |
1960 | 29,00 | 53% | 27% | 20% | 520 € | 0,80 |
1970 | 64,00 | 46% | 22% | 32% | 1.073 € | 3,60 |
1980 | 239,00 | 50% | 30% | 20% | 3.881 € | 15,00 |
1990 | 538,00 | 57% | 31% | 12% | 8.514 € | 33,50 |
2000 | 1.211,00 | 64% | 28% | 8% | 14.734 € | 67,80 |
2009 | 1.695,00 | 62% | 31% | 7% | **21.973 € | **63,20 |
* Για σύγκριση, το δημόσιο κατά κεφαλή χρέος της Ελλάδας ήταν 24.280 € στα μέσα του 2009 – σχετικά ελάχιστα παραπάνω από το γερμανικό.
** Πρόβλεψη για το 2010. Οι τόκοι για το 2010 μειώθηκαν κατά 4,6 δις €, χάρη στην Ελλάδα (βλ. άρθρο μας: Η εξέλιξη του πολέμου).
Πηγή: Spiegel
Πίνακας: Β. Βιλιάρδος
Από τον Πίνακα Ι φαίνεται καθαρά η τεράστια αύξηση του δημοσίου χρέους της Γερμανίας, γεγονός που την οδήγησε στην πληρωμή όλο και μεγαλυτέρων ποσών για την «εξυπηρέτηση» του (τόκους). Ειδικά μετά τις ενέργειες διάσωσης των τραπεζών της (προηγούμενες και επόμενες), οι οποίες δέχθηκαν τη μεγαλύτερη όλων «επίθεση» εκ μέρους των Η.Π.Α. (CDO’s κλπ), το δημόσιο χρέος της έχει πλησιάσει πλέον το 80% του ΑΕΠ της - παρά το ότι συνεχίζει να έχει μεγάλα πλεονάσματα στο ισοζύγιο της (τα δεύτερα μεγαλύτερα μετά την Κίνα).
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου