Ελίνα Διαμαντοπούλου http://www.eptanews.gr
Πενήντα τέσσερα χρόνια μετά την αγορά του πρώτου βιβλίου της συλλογής του, ο Ευτύχιος Τσακπουνίδης, έχει να επιδείξει μία τεράστια και κυρίως σπάνια συλλογή βιβλίων και εντύπων που ξεπερνούν του χίλιους τόμους. Ήταν, άλλωστε τόσο μεγάλη η αγάπη του....
για τις μοναδικές αυτές εκδόσεις (έχει στην κατοχή του μεταξύ άλλων ανέκδοτα κομμάτια του Αριστοτέλη) που χρειάστηκε να στερηθεί, να ταξιδέψει, να αφιερώσει μία ολόκληρη ζωή προκειμένου να τις αποκτήσει. Δεν είναι τυχαίο ότι ο ίδιος ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος, αναγνωρίζοντας την ιστορική σημασία των εκδόσεων αυτών, πολλές από τις οποίες τυπώθηκαν ακόμη και τέσσερις αιώνες πριν, όταν ακόμη η τυπογραφία ήταν σε πολύ πρώιμο στάδιο, ζήτησε από τον συλλέκτη να τα παρουσιάσει σε ειδική έκθεση στη Θράκη, όπου και παρέστη για να την εγκαινιάσει. Ένα μικρό αλλά εξαιρετικό δείγμα της σπάνιας αυτής συλλογής εκτέθηκε την προηγούμενη εβδομάδα στην Αστική Σχολή Κατερίνης, στο πλαίσιο των εκδηλώσεων «Αικατερίνεια» του δήμου Κατερίνης και με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου του Ν. Κεραμιδίου, απ’ όπου και κατάγεται ο συλλέκτης. Εκεί τον συναντήσαμε και εμείς, λίγο μετά την επίσκεψη μαθητών λυκείου της πόλης και λίγες μόνο ώρες πριν αναχωρήσει για την Αθήνα, όπου ζει μόνιμα με τη σύζυγό του. Δεν θα μπορούσε η σπάνια αυτή συλλογή να εκτίθεται όλο το χρόνο; Ήταν το πρώτο ερώτημα. Και γιατί όχι εδώ, στον τόπο καταγωγής του συλλέκτη; Ήταν η δεύτερη. Η απάντηση ήταν πιο πολύπλοκη απ’ όσο περίμενα. Πώς ξεκινήσατε να συλλέγετε παλαιά έντυπα και ποιο ήταν το πρώτο βιβλίο που αγοράσατε; Το πρώτο βιβλίο που αγόρασα ήταν η Εκκλησιαστική Ιστορία του Παμφίλου. Πρόκειται για ένα βιβλίο το οποίο χρονολογείται στα 1600. Το αγόρασα στην Οξφόρδη, όπου σπούδαζα, το 1958. Εκείνη την εποχή, νιώθαμε πολύ πατριώτες οι Έλληνες εκτός συνόρων και όταν βλέπαμε κάτι το ελληνικό μας έκανε περήφανους. Όταν λοιπόν είδα αυτό το βιβλίο γραμμένο στην ελληνική γλώσσα, θεώρησα καλό να το πάρω εγώ παρά να το πάρει ένας ξένος. Πόσα χρήματα δώσατε για να το αγοράσετε τότε; Είχα δώσει το 1958 σε λίρες το αντίστοιχο των 1000δραχμών. Ήταν ένα μεγάλο ποσό τότε για μένα. Το αγόρασα παρ΄όλ’ αυτά, αν και χρειάστηκε να στερηθώ πολλά πράγματα. Γιατί δεν προερχόμουν από πλούσια οικογένεια. Οι γονείς μου ήταν αγρότες στο Ν. Κεραμίδι και δεν είχαν τη δύναμη καλά-καλά να συντηρηθούν οι ίδιοι. Εγώ σπούδαζα δουλεύοντας. Να φανταστείτε ότι κέρδιζα 1,5 λίρα την εβδομάδα, δηλαδή περίπου 140 δραχμές. Από το 1958 μέχρι σήμερα πόσα βιβλία αποκτήσατε; Αυτή τη στιγμή έχω πάνω από χίλιους τόμους. Στην Έκθεση που έγινε στην Κατερίνη εκτέθηκαν μόλις 150 βιβλία. Είχε γίνει γνωστό πριν από μερικά χρόνια ότι η συλλογή σας θα εκτίθεται μόνιμα στο κτίριο Τσαλόπουλου, το οποίο θα διαμορφωνόταν ειδικά ώστε να γίνει Μουσείο Παλαιών Εντύπων. Προωθείται αυτή η υπόθεση; Με αφορμή την ερώτησή σας θα μου επιτρέψετε να σας πω τα γεγονότα που μεσολάβησαν μέχρι σήμερα. Πριν από περίπου 5 χρόνια είχε έρθει ο δήμαρχος Κατερίνης, ο κ. Χιονίδης, με έναν καθηγητή από το Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, στο σπίτι μου στην Αθήνα. Είχαν ενημερωθεί για τα βιβλία και έδειξαν ενδιαφέρον ώστε να γίνει μία μόνιμη έκθεση στην Πιερία και συγκεκριμένα στην Κατερίνη. Ύστερα από δύο μήνες έστειλαν μία μουσειολόγο καθώς και μία ακόμη κυρία που ασχολείται με βιβλία. Είδαν τη συλλογή και την κατέγραψαν σε κινηματογραφική ταινία. Πήραν επίσης κάποιες συνεντεύξεις και στη συνέχεια ενημέρωσαν το δήμο. Μετά από 7-8 μήνες με κάλεσαν στην Κατερίνη προκειμένου να μου δείξουν κάποια κτίρια όπου ενδεχομένως θα μπορούσε να φιλοξενηθεί το Μουσείο Παλαιών Εντύπων. Είχαμε δει και το κτίριο της Αστικής Σχολής αλλά ακόμη τότε στεγαζόταν σε αυτό το 1ο Δημοτικό Σχολείο. Τότε, το μόνο κτίριο που ήταν ελεύθερο και ήταν υπό κατασκευή ήταν το (πρώην) κτίριο του Τσαλόπουλου, το οποίο μου είχαν πει ότι το παραχωρούν. Έτσι αρχίσαμε να προετοιμαζόμαστε ώστε να μπούμε σε αυτό το κτίριο. Στο οποίο όμως δεν μπήκατε ποτέ; Τι ακριβώς έγινε; Κατά διαστήματα με κοροϊδεύανε. Έκαναν ένα βήμα μπροστά και δέκα βήματα πίσω. Μάλιστα κάποια στιγμή πριν από δύο χρόνια, με κάλεσαν στην Κατερίνη για να παραστώ στη συνεδρίαση του δημοτικού συμβουλίου όπου θα αποφάσιζαν για την παραχώρηση του κτιρίου. Υπερψηφίστηκε η πρόταση από όλους τους δημοτικούς συμβούλους, εκτός τριών οι οποίοι δεν είχαν αντίρρηση απλώς διαφωνήσουν σε κάποια διαδικαστικά θέματα. Τελικά βγήκε η απόφαση, μου έδωσαν όλα τα έγγραφα και στη συνέχεια μαζί με τη σύζυγό μου, δημιουργήσαμε ένα Ίδρυμα το οποίο καταφέραμε να το θέσουμε υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων με στόχο να αναλάβει τη χρηματοδότηση και ο,τιδήποτε άλλο χρειαστεί. Ήρθα λοιπόν και πάλι στην Κατερίνη, τους έδειξα το καταστατικό του Ιδρύματος και συμφωνήσαμε ότι εγώ θα δανείσω τα βιβλία για είκοσι χρόνια στο Ίδρυμα και ο δήμος αντίστοιχα θα δανείσει στο Ίδρυμα το εν λόγω κτίριο επίσης για είκοσι χρόνια. Μετά από είκοσι χρόνια τα βιβλία και κτίριο θα γίνονταν κτήμα του Ιδρύματος και το Ίδρυμα θα διοικείτο από τον εκάστοτε Μητροπολίτη, νομάρχη, δήμαρχο, τις Αρχές του τόπου δηλαδή. Μέχρι εδώ όλα ακούγονται καλά. Πού προέκυψε το πρόβλημα; Έφεραν αντίρρηση, για ποιο λόγο να βρίσκεται το Ίδρυμα υπό την αιγίδα της Βουλής των Ελλήνων και όχι υπό την αιγίδα του δήμου. Μάλιστα μου ανέγνωσαν κάποια νομικά θέματα υποστηρίζοντας ότι είναι πιο σημαντικό να βρίσκεται το Ίδρυμα υπό τη σκέπη του δήμου και όχι της Βουλής τω Ελλήνων. Εγώ τους εξήγησα ότι το θέμα είναι οικονομικό. Τους είχα αναφέρει χαρακτηριστικά «Εσείς θα έχετε λεφτά να χρηματοδοτείτε αυτό ή θα περιμένετε από μένα να βάζω το χέρι στην τσέπη;». Με τη στήριξη της Βουλής των Ελλήνων η χρηματοδότηση ήταν εξασφαλισμένη. Και όπως αποδεικνύουν τα γεγονότα ο δήμος δεν έχει δεκάρα, συνεπώς αν το κάναμε τότε όπως πρότειναν, θα το κλείναμε κιόλας. Εγώ δεν δέχθηκα αυτή την πρόταση. Επίσης είχα ξεκαθαρίσει ότι όσο ζω θα ήθελα να είμαι εγώ διευθυντής του Ιδρύματος ώστε να έχω την ευθύνη των βιβλίων. Στην πορεία μου έλεγαν ότι δεν μπορούσαν να πάρουν τα κλειδιά γιατί ο δήμος χρωστάει λεφτά στους εργολάβους και οι εργολάβοι δεν δίνουν τα κλειδιά. Τότε είχα προτείνει να αναλάβω να ξεχρεώσω εγώ τους εργολάβους ώστε να παραδοθεί το έργο όσο το δυνατόν νωρίτερα κάτι το οποίο δεν δέχθηκαν. Εκεί ήρθε και η οριστική ρήξη; Τον περασμένο Μάρτιο συναντηθήκαμε με το δήμαρχο σε συνεδρίαση όπου προσπαθούσε να αποφύγει να μου πει για το χρέος του δήμου προς τον εργολάβο. Μου έλεγαν αοριστολογίες και ενώ ένα χρόνο πιο πριν όλα είχαν συμφωνηθεί και υπήρχε απόφαση δημοτικού συμβουλίου για την παραχώρηση του κτιρίου στο Ίδρυμα Παλαιών εντύπων, δε με άφηναν να μπω στο κτίριο. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι πριν από δύο χρόνια με κάλεσαν να έρθω στην Κατερίνη, όπου είχα ραντεβού στη μία, μεσημέρι Σαββάτου, με το δήμαρχο, προκειμένου να συζητήσουμε και τα οριστικοποιήσουμε όλα τα θέματα. Παίρνω το τρένο 7 η ώρα από την Αθήνα μαζί με τη σύζυγό μου και όταν ήμασταν στο ύψος της Λάρισας, χτυπάει το τηλέφωνο από το δήμο, λέγοντάς μου μία μόλις ώρα πριν φτάσω στην Κατερίνη ότι η συνάντηση με το δήμαρχο ακυρώνεται. Τελικά φτάσαμε στην Κατερίνη, πήγαμε στο δημαρχείο και άφησα διάφορα έγγραφα στο δημοτικό ραδιόφωνο που ήταν ανοικτό εκείνη την ώρα ζήτησα να τα μεταβιβάσουν στο δήμαρχο και λίγες ώρες μετά επέστρεφα για πίσω για Αθήνα. Τέτοιον εξευτελισμό δεν τον έχω συναντήσει ποτέ στη ζωή μου. Δεν μπορούσαν απλά και ευγενικά να μου πουν ότι δεν ενδιαφέρονται πλέον να προχωρήσει η ιδέα; Όσον αφορά, αυτό καθ’ αυτό το κτίριο, θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τις ανάγκες μίας Έκθεσης Παλαιών Εντύπων, έτσι όπως την οραματιζόσασταν; Εγώ παρακολουθούσα από την πρώτη μέρα την εξέλιξη των εργασιών στο κτίριο. Έβαλαν μία μουσειολόγο η οποία προφανώς δεν ήξερε τίποτα για τα μουσεία εντύπων. Είχαν κάνει ράφια ώστε το μεγαλύτερο μέρος των βιβλίων να τοποθετηθούν εκεί και μόνο τριάντα βιβλία να εκτίθενται σε προθήκες. Τους είχα μάλιστα δώσει έναν λεπτομερέστατο κατάλογο με χίλιους τόμους βιβλίων ακόμη και με τα μεγέθη του καθενός. Δεν θα μπορούσα να επιτρέψω να μπουν σε ράφια. Τα βιβλία αυτά χρειάζονται ειδικές προθήκες με υγραντήρα προκειμένου να διατηρηθούν όπως πρέπει. Πρόκειται για βιβλία πέντε αιώνων που χρειάζονται επιστημονική φροντίδα…. Θεωρείτε ότι όλα αυτά που μεσολάβησαν ήταν αποτέλεσμα ανειλικρίνειας; Ότι δηλαδή δε σας είπαν ξεκάθαρα ότι τελικά δεν θέλουν να στεγαστεί εκεί το Ίδρυμα; Αυτό είναι το ένα. Πιστεύω επίσης ότι υπήρχε μία μερίδα ανθρώπων μέσα στο δήμο που δεν ήθελαν να γίνει το κτίριο αυτό Μουσείο Παλαιών Εντύπων. Το θέμα έχει λήξει και έχω αποσυρθεί από την ιδέα αυτή. Άλλωστε έχω και άλλες προτάσεις, καλύτερες, προτάσεις πολύ σοβαρές και μάλιστα δεν θα χρειαστεί να βάλω δικά μου χρήματα. Αξίζει να σας αναφέρω ότι η πόλη που θέλει να φιλοξενήσει το Ίδρυμα Παλαιών Εντύπων θέλει να με κάνει και επίτιμο δημότη της και φυσικά πρόεδρο και διευθύνοντα σύμβουλο του Ιδρύματος με μισθό. Έναν μισθό τον οποίο αρνήθηκα, αλλά ακόμη και να τον πάρω θα τον διαθέτω όλο για την αγορά βιβλίων. Τι να πω….. και στον τόπο μου επί τέσσερα χρόνια με κοροϊδεύουν…. Καθ’ όλη τη διάρκεια της κουβέντας μας ήταν εμφανής η δυσαρέσκεια του κ. Τσακπουνίδη ακόμη και για την προχειρότητα, όπως είπε, που στήθηκε η Έκθεση. Μέσα σε λίγες μέρες και με ελάχιστες προθήκες σε σχέση με τον όγκο των βιβλίων που έφερε από την Αθήνα. Προθήκες που, όπως μας είπε, καθάριζε μέχρι την τελευταία στιγμή η σύζυγός του…. «Θα μου επιτρέψετε να ευχαριστήσω ιδιαίτερα τη σύζυγό μου για την υποστήριξή της, τον κ. Γιώργο Σπυριδόπουλο που πλήρωσε ο ίδιος την ιδιωτική εταιρία φύλαξης της Έκθεσης, τον κ. Κώστα Σιονακίδη και τον πρόεδρο του Πολιτιστικού Συλλόγου Ν. Κεραμιδίου Ευγένιο Παπαδόπουλο για την υποστήριξη της Έκθεσης» ανέφερε στο τέλος της κουβέντας μας ο κ. Τσακπουνίδης και λίγο μετά συμπλήρωσε…. «Ας ευχαριστήσω και το δήμο Κατερίνης»… Όσο για το που τελικά θα στεγαστεί το Μουσείο Παλαιών Εντύπων δεν κατάφερα να το εκμαιεύσω. «Θα το μάθετε σε δύο μήνες», ήταν η απάντηση. Αναρτήθηκε από ΕΔΩ ΚΑΤΕΡΙΝΗ BLOG, Το εξΑΙΡΕΤΙΚΟ Blog !
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου