Μια καλλιέργεια που στην Ελλάδα μετρά λιγότερο από έναν αιώνα ζωής αλλά έχει πολύ δυναμική παρουσία
Η καλλιέργεια ρυζιού στην Ελλάδα μετρά 8 δεκαετίες και η χώρα μας είναι από ...τις κορυφαίες σε παραγωγή σε ευρωπαϊκό επίπεδο, μαζί, φυσικά, με την Ιταλία (πρώτη σε παραγωγή) και την Ισπανία. Άλλωστε φαγητά όπως το ριζότο και η παέγια είναι από τα γαστρονομικά trademark των δύο αυτών χωρών και η καλλιέργεια εκεί μετρά αρκετούς αιώνες ζωής.
Εδώ θα παινέψουμε -δικαίως- το ελληνικό ρύζι το οποίο καλλιεργείται σε μία έκταση 240.000-260.000 στρεμμάτων κυρίως στη δυτική πλευρά του πρώην νομού Θεσσαλονίκης στο Δέλτα των ποταμών Αξιού, Λουδία και Αλιάκμονα (περίπου 170.000 στρέμματα) αλλά και στις παρόχθιες περιοχές των ποταμών Αχελώου, Σπερχειού και Έβρου.
Η καλλιέργεια ρυζιού στην Ελλάδα ξεκίνησε συστηματικά μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο και ήταν μία από τις αλλαγές που έφερε στην ελληνική γεωργία η εφαρμογή του σχεδίου Μάρσαλ. Το Δέλτα του Αξιού και άλλες παραποτάμιες περιοχές κρίθηκαν -και αποδείχθηκαν όντως- κατάλληλες για να καλλιεργηθεί αυτό το υψηλής διατροφικής αξίας προϊόν, το πλούσιο σε άμυλο, σε μια εποχή που τα είδη πρώτης ανάγκης ήταν αρκετά σπανιότερα.
Στην Ελλάδα καλλιεργούνται κυρίως οι μεσόσπερμες ποικιλίες τύπου Japonica, όπως Ronaldo, Carolina και Gloria CL, οι οποίες έχουν προσαρμοστεί στο κλίμα της Ελλάδας. Τα κλιματικά χαρακτηριστικά στις συγκεκριμένες περιοχές Ελλάδας αποδίδουν στο ρύζι ιδιαίτερα χαρακτηριστικά, όπως το χαμηλό ποσοστό φθοράς κατά τη μεταποίηση, που είναι μικρότερο από 0,5%, και την ιδανική ποσότητα αμύλου, που συντελεί στη διατήρηση της υφής του.
Η καλλιέργεια που κάνει καλό στο περιβάλλον
Το βέβαιο είναι ότι μια επίσκεψη στον ορυζώνα της Χαλάστρας στη Δυτική Θεσσαλονίκη έχει από μόνη της το ενδιαφέρον. Σε αντίθεση με άλλες ανθρώπινες δραστηριότητες, η ρυζοκαλλιέργεια έχει πολύ θετικό αντίκτυπο στο περιβάλλον. Τα ρυζοχώραφα έχουν συμβάλει στη δημιουργία ενός οικοσυστήματος στο οποίο ζουν πολλά πουλιά, ζώα και ψάρια. Εμείς βρεθήκαμε σε αυτά, στα μέσα Σεπτεμβρίου την εποχή που το προϊόν βρίσκεται λίγο πριν την συγκομιδή και τα χωράφια είναι ξερά και κίτρινα. Όμως τον Μάιο, κατά την κορύφωση της αναπαραγωγικής περιόδου των πουλιών, οι ορυζώνες γεμίζουν με νερό κατά τη διάρκεια της σποράς του ρυζιού.
Τα πλημμυρισμένα χωράφια φιλοξενούν μικρούς ασπόνδυλους οργανισμούς και αμφίβια. Έτσι, η περιοχή της δυτικής Θεσσαλονίκης γίνεται ελκυστική για πουλιά όπως χαλκόκοτες, μαυροκέφαλους γλάρους και άλλα είδη πουλιών που αναζητούν τροφή. Έτσι, η συνέχιση της καλλιέργειας του ρυζιού αποτελεί προϋπόθεση για την ισορροπημένη λειτουργία του οικοσυστήματος στην προστατευόμενη περιοχή του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Αξιού.
Πόσο ρύζι τρώει ο Έλληνας;
Φυσικά, η παραγωγή το 2022, δεν θυμίζει αυτό που έχουμε στο μυαλό μας βλέποντας ντοκιμαντέρ για ρυζοπαραγωγικές χώρες της Ασίας, ούτε τον τρόπο με τον οποίο συνέβαινε στην Ελλάδα πριν λίγες δεκαετίες.
Όπως μας εξηγεί Χρήστος Τσιχήτας, πρόεδρος της Ένωσης Αγροτικών Συνεταρισμών Θεσσαλονίκης, ο οποίος έχει υπάρξει και ριζοπαραγωγός, εδώ και κάποια χρόνια η καλλιέργεια έχει γίνει τόσο high tech που ακόμα και drone χρησιμοποιούνται για τη λίπανση και τη φροντίδα των χωραφιών, ενώ η ελληνική τεχνογνωσία στην καλλιέργεια έχει ξεπεράσει την ισπανική και ιταλική. Όλο αυτό εξασφαλίζει ένα πολύ ποιοτικό προϊόν που φτάνει το πιάτο μας.
Το πόσο συχνά, βέβαια, φτάνει είναι από μόνο του ένα ζήτημα. Ο Έλληνας καταναλώνει κατά μέσο όρο 4 κιλά ρυζιού τον χρόνο. Ο ρυθμός αυτός δεν είναι ιδιαίτερα μεγάλος αν αναλογιστεί κανείς ότι ο αντίστοιχος για την Ισπανία και την Ιταλία είναι 8-9 κιλά και για τις χώρες της Μέσης Ανατολής 12 κιλά. Αυτό σημαίνει ότι σε μεγάλο βαθμό η ελληνική παραγωγή, περίπου τα 3/4, κατευθύνεται σε εξαγωγές, προς την Ευρώπη και τη Μέση Ανατολή, συμβάλλοντας έτσι και στην οικονομική ευημερία των ανθρώπων της Χαλάστρας και των άλλων ρυζοπαραγωγών της Ελλάδας.
«Υπολογίζεται ότι από το ρύζι στο νομό της Θεσσαλονίκης ζουν περίπου 3.000-3500 οικογένειες» σημειώνει ο κος Τσιχήτας . Θεωρεί ότι το ρύζι, παρά το κόστος που εμφανίζει η καλλιέργειά του, είναι «μια σχετικά σταθερή καλλιέργεια» όσον αφορά τα έσοδα που μπορεί να έχει ο αγρότης.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου