Η ΤΡΙΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΓΕΡΜΑΝΙΚΗΣ ΜΙΖΑΣ

Ρεπορτάζ: Αριστέα Μπουγάτσου


Τρία στα τρία γερμανικά σκάνδαλα που βγήκαν στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια, εξαιτίας της αποκάλυψης των εκτενών μηχανισμών για τη διοχέτευση μιζών σε πολιτικούς και κρατικούς αξιωματούχους, έχουν απολήξεις και στην Ελλάδα...

Από τη Siemens στη ΜΑΝ (και στη θυγατρική της NEOPLAN) έως την Daimler AG, λάδωναν με αντίκρισμα μεγάλα συμβόλαια στο εξωτερικό, ενώ και στις τρεις περιπτώσεις η Ελλάδα έχει την τιμητική της. Ψηφιακά του ΟΤΕ με μίζες. Τρένα, συστήματα πληροφορικής, ιατρικός εξοπλισμός, αυτοματισμοί κ.ά. με προμήθειες. «Ωφέλιμες πληρωμές» και στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς, μεταξύ των οποίων και τα οχήματα, μίζες με κεραίες (στα τρόλεϊ της Ολυμπιάδας) σ' έναν χορό «institutionalized corruption». Ετσι περιγράφουν οι αμερικανικές αρχές το γερμανικό μοντέλο μιζών που συνέλαβαν ύστερα από έρευνες στις εισηγμένες στο Χρηματιστήριο της Ν. Υόρκης εταιρείες Siemens και Daimler AG για παραβιάσεις της νομοθεσίας κατά της διαφθοράς. Η περίπτωση της ΜΑΝ είναι η μόνη που κινήθηκε από τη Γερμανία και κρατήθηκε χαμηλά. Η τελευταία δεν ήταν εκτεθειμένη στις δρακόντειες προβλέψεις του SEC (της Αμερικανικής Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς) καθώς είναι εισηγμένη στο χρηματιστήριο της Φραγκφούρτης. Πάντως η Ελλάδα, μέσω κρατικών συμβάσεων που έχουν συνάψει και οι τρεις γερμανικοί κολοσσοί, δεσπόζει στη λίστα των πιο λαδωμένων μαζί με τη Νιγηρία, τη Βενεζουέλα, τη Ρωσία, την Τουρκία, το Ισραήλ, την Αργεντινή κ.ά.

Οι Αμερικανοί ασφαλώς δεν είναι «άγγελοι». Με εργαλείο το Χρηματιστήριο και τους νόμους του, τα τελευταία χρόνια μεθοδικά προχωρούν σε μια ευρωκάθαρση λογαριασμών, χτυπώντας τον βιομηχανικό βραχίονα και τη Γερμανία, που μαζί με τη Γαλλία κλέβουν μεγάλες συμβάσεις με μυστικό όπλο τις μίζες. Η διαφορά τους είναι πως αυτοί έχουν συμβολαιοποιήσει τη μίζα εδώ και χρόνια, ενώ οι Γερμανοί παίζουν με κρυφό χρήμα και με συναλλαγές κάτω από το τραπέζι, κάτι που τους κάνει κουβαρντάδες, άρα και ελκυστικούς προμηθευτές έναντι των Αμερικανών.

Στα κείμενα-δικόγραφα του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και της Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς που καταλογίζουν σε Siemens και Daimler πράξεις διαφθοράς, η δωροδοκία περιγράφεται ως επιχειρησιακό μοντέλο (bribery as business model).

Πάντως και στις τρεις περιπτώσεις είναι εκπληκτικό ότι, παρά τις εκτενείς δικαστικές έρευνες στη Γερμανία, σε Siemens, ΜΑΝ και Daimler, ουδείς γερμανός πολιτικός ή κρατικός αξιωματούχος βρέθηκε να τα έχει πάρει!

1 Στη Siemens για την ερευνώμενη περίοδο 1999-2006, η αποκάλυψη των μαύρων ταμείων κόστισε πάνω από 2 δισ. ευρώ. Σ' αυτό το ποσό περιλαμβάνονται τα πρόστιμα προς τις αμερικανικές και γερμανικές αρχές αλλά και το κόστος των εσωτερικών ερευνών σε 34 θυγατρικές της, μεταξύ των οποίων και στην Ελλάδα.

Η ποινική μεταχείριση των εμπλεκόμενων με τα μαύρα ταμεία της Siemens ήταν βελούδινη. Εξαγοράσιμες ποινές, έναντι της συνεργασίας τους με τις αρχές, συμβολικά πρόστιμα και κυρίως ομερτά για τις κεφαλές της Βαυαρίας, που προσποιούνται πως δεν ήξεραν πού πήγαιναν τουλάχιστον τα 1,6 δισ. ευρώ των εγκεκριμένων μιζών.

2 Για την Daimler, τον κολοσσό με τα αυτοκίνητα Mercedes και τις δραστηριότητες στο τροχαίο υλικό που προέκυψαν από τη συγχώνευση με την ΑΒΒ και πάλι το δόκανο ήταν το αμερικανικό Χρηματιστήριο, που με τη συνδρομή του FBI σκαλίζει για μίζες από το 2004, έπειτα από καταγγελία. Η αυτοκινητοβιομηχανία της Στουτγάρδης κατηγορείται για μαύρες πληρωμές πίσω από συμβάσεις που συνήψε την περίοδο 1998-2008 και καλείται να συναινέσει στην καταβολή προστίμου 185 εκατ. δολαρίων υπέρ του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ και της SEC, προκειμένου η υπόθεση να μπει στο αρχείο. Η Daimler στην Ελλάδα κινείτο αρχικά διά του εκπλιπόντος Ι. Λαϊνόπουλου της Mercedes και σχεδόν πάντα με την ΕΛΒΟ (43% Μυτηλιναίος).

3 Η υπόθεση δωροδοκιών από την ΜΑΝ με τον τζίρο των 12 δισ. ευρώ ετησίως, είναι μικρότερη ή έχει ελεγχθεί καλύτερα για να μην ξεφύγει. Στον κύκλο των δέκα κατηγορούμενων στο Μόναχο συγκαταλέγεται και ένας top manager, ενώ στα 15 εκατ. ευρώ των μιζών που έχουν ιχνηλατηθεί για την περίοδο 2002-2005, περιλαμβάνονται και πληρωμές από το παραλογιστήριο της θυγατρικής της Neoplan για τα 140 ολυμπιακά τρόλεϊ. Αυτά κόστισαν 85,9 εκατ. ευρώ και κατασκευάστηκαν σε συμπαραγωγή με την ΕΛΒΟ, αφού η κατακύρωση ομόφωνα πέρασε από τη διακομματική επιτροπή ΕΥΤΟΑ (Επιτροπή Υψηλής Τεχνολογικής και Οικονομικής Αξίας), από την οποία μόνον το ΚΚΕ, εσχάτως, απέσυρε τους εκπροσώπους του.